ერთი წლის წინ ანუ 8.08.2008

 

 დღეს ვფიქრობდი რომ ომის წლისთავია, რომ ერთი წელი გავიდა “აგვისტოს მოვლენებისა” და “რუსული აგრესიის”  შემდეგ და გამახსენდა შარშანდელი რვა აგვისტო..
სოფელში მივდიოდი, სოფელი მაქვს საჩხერეში, ზუსტად ჯავის საზღვართან, როგორც ამობებენ ერთი ქედი , ტყე თუ გორა გვყოფს.
ჩემი და, ბიძაშვილი და დეიდაშვილი (14, 17 და 21წლის გოგოები) იყვნენ უკვე იქ
მეც რამდენიმე დღის ჩამოსული ვიყავი კბილზე შემექმნა პრობლემები და გული ისევ იქით მიმიწევდა:-D
7აგვისტოს ტელევიზორისთვის საერთოდ არ მუყურებია (მეც ჟურნალისტი ვარ რაღა), რაღაც კი თქვეს, მაგრამ ვერ წარმომედგინა , რომ ამდენად სერიოზული საფრთხე იყო, ვერ წარმომედგინა, რომ შეიძლებოდა ომი დაწყებულიყო.

ხოდა, 8 აგვისტოს სამგორის სადგურში ვიყავი ბარგაკიდებული და ჩემი სოფლის მარშუტკას ველოდი. (ეს არის ცამეტადგილიანი , ყვითელი ფერის, მგზავრობისთვის ყოვლად შეუფერებელი ტრანსპორტი,  რომელიც ლიჩი-თბილისის რეისით  კვირაში მხოლოდ სამჯერ დადის და რომელზე ადგილის დაკავებაც წინა დღეებში იწყება).

ხალხი ბლომად იყო შეკრებილი,    და მეც გასული წლების მსგავი  შიში , ნაცნობი გრძნობა – “ვაი, ადგილები რო არ იყოს და დარჩენამ მომიწიოს”? – დამეუფლა.
ამ დროს ერთი მგზავრი (ჩემს უბანში უნდა ჩამოსულიყო), მორბის ყვირილით – ვაიმე, გორი დაბომბეს, ვერავის ვუკავშირდებით, მობილური ქსელებიც გათიშულიაო. დავიწყე წვალება, იმ დროს უფრო აქტიურად ლაი-ლაის ნომერს ვხმარობდი, რომლითაც ვერაფრით ვერ დავრეკე. ჩავდე ბალის კარტა და როგორც იქნა მოვახერხე სოფელში  ” გასვლა” – ცოტა დავაშინე “ბიძაშვილ-დეიდაშვილ-და” – შეიძლება ვერ ჩამოვიდე მეთქი..

ამასობაში მოვიდა როგორც იქნა ჩვენი მარშრუტკა, მძღოლს შემოვეხვიეთ – აბა რა ხდება თქო.
 – არაფერი კაცო, უბრალოდ რომ მოვდიოდი, იგოეთთან ჭურვი ჩამოაგდეს და მანქანის უკან აფეთქდაო.
ხალხი დაფეთდაა..
დედაჩემი და დეიდაჩემი ცდილობენ გადამარწმუნონ წასვლაზე – ამას ჯობს, ჩვენ წავიდეთ და ისინიც წამოვიყვანოთო.
მე ცივი უარით ვიკავებ ადგილს და “ფეხებს ვაფიჩინებ” – უნდა წავიდე მეთქი. (ნუ, ერთი მხრივ , კარგად მოვიქეცი, რადგან ისინი რომ წასულიყვნენ, ჩარჩებოდნენ მთელ თვეს და იქით თავად მოკვდებოდნენ შიმშილით, აქეთ მე:)დედაჩემი მაინც არ წყვეტს ხვეწნას, მე “ვამშვიდებ” – ხო იცი, იმათ საჭმელი უთავდებათ და მე რომ არ ჩავიდე, შეიძლება ისე დარჩნენ.
ცოტა გაჭრა..
მგზავრობის მოსურნეთა რიცხვმა შესამჩნევად იკლო, ადამიანებიდან, რომლებისგანაც სამი მარშუტკა გაივსებოდა,  რვა კაცი ვრჩებით.
მძღოლი გვამშვიდებს – თუ გადაკეტილი იყო გორთან, უკან მოვბრუნდებით, რა პრობლემაა.
როგორც იქნა, გავედით.

ფანჯარასთან მჯდომს უფრო მიტანს შიში, გზაზე დაუსრულებელი კოლონებია – რეზერვისტების, “ორხიდიანების – სავსე ჯარისკაცებით”, სხვადასხვა ტექნიკის.
“ღმერთო,. შენ დააბრუნე ყველა მშვიდობით” – პირჯვარს იწერს მარშუტკაში მყოფი ერთადერთი ქალი. ნუ, ჩემს გარდა). ის ჩემს სოფლამდე ცხოვრობს და თბილისში მოტეხილი ფეხის სამკურნალოდ იყო ჩამოსული.
მანქანაში მყოფი შვიდ  მგზავრს+მძღოლი მოსალოდნელ საფრთხეებზე იწყებს მსჯელობას, მე რადიოს ვრთავ და ვცდილობ ახალი ამბები გავიგო.
“რუსების ერთი თვითმფრინავი ჩამოაგდეს”, უკვე ორი, უკვე სამი . . – ვამშვიდებ გზადაგზა ჩემს “თანამოინახეებს”, ისინი თავიანთ ოჯახზე და ახლობლებზე იწყებენ ლაპარაკს , პრეზიდენტმა საყოველთაო მობილიზაცია გამოაცხადა – “რა გვეშველება” – როდის მორჩება ყველაფერი” – ატირებული კითხულობს მარშუტკაში მყოფი ერთადერთი ქალი. ნუ, ჩემს გარდა). ის ჩემს სოფლამდე ცხოვრობს და თბილისში მოტეხილი ფეხის სამკურნალოდ იყო ჩამოსული.

“ხვალვე წავალ ომში და რუსებს დედას ვუტირებ”: – აღგზნებული სახით ყვირის ვასიკო – მარშრუტკის პატრონი და მძღოლი (ის აფხაზეთის ომშია ნამყოფი და ყოველ წელს, ყოველ მგზავრობისას აფხაზეთის და ოსეთის დაბრუნებას განიხილავს.
“მიშამ თქვა – დავიბრუნებთო და დავიბრუნებთ. ძალით, ნებით, მაგრამ შევალთ, ჩვენს ადგილს მაინც დავიბრუნებთ” – ეს მისი საფირმო ფრაზაა. (კიდევ ერთი, აფხაზეთის ომის დროს ვასიკოს ძმა დაეღუპა და მისი ცხედარი ერთ კვირას ზურგით ატარა, სანამ სოფელში ჩაიყვანდა და მიწას მიაბარებდნენ.)

გორის გზა გახსნილი დაგვხვდა, თუმცა მოძრაობა ძალიან გაძნელებულია. . ერთმანეთის საპირისპირო მიმართულებით მოძრავ რეზერვისტებით სავსე ათეულობით ავტობუსს და მსუბუქ მანქანას .რამდენიმე საცობი აქვთ შექმნილი .  ყველგან პატრული დგას, გორის ცენტრში დაბომბილი ადგილი ჩანს, ქალაქის გარეთაც მოჩანს მინდვრებზე დამწვარი ადგილები.

რატომღაც, პირველად “ვასოს მარშუტკით მგზავრობის” ისტორიაში მანქანა არ გაფუჭებულა და სამი საათი შესაკეთებლად არ “წაგვიყვანია””, ერთი ეგ იყო, ერთ-ერთი მგზავრის წამოღებულ  ბალონს გაზი გაუვიდა და გაგუდვა-აფეთქებას ბეწვზე გადავრჩით.
მობილურ ოპერატორებს უფრო და უფრო უჭირთ მუშაობა. მხოლოდ გამოტოვებული ზარებიღა მომდის,. ძლივს მოვახერხე მესიჯის გაგზავნა.
ჭერათხევიდან აღარც რადიო იჭერს. სწორედ აქ იწყება ჩემი ინფორმაციული ვაკუუმი, რომელიც ზუსტად 21დღეს გაგრძელდა. ამ პერიოდის მანძილზე ტელევიზორის (კურიერის) ყურება მოვახერხე სამჯერ. მიზეზი – ჩემი სოფელი  არის ნამდვილი სოფელი, ანუ ჯუნგლები, სადაც ცივლიზაციას თითქმის არ შეუღწევია. ტელევიზორი იჭერს იმ ოჯახებში, სადაც “ანტენა-თეფშები” აქვთ.
წკოტთან თვითმფრინავები შევნიშნეთ ცაზე. მგზავრები ლოცვას იწყებენ, აფეთქების ხმა ისმის და ფანჯრიდან ცეცხლმოკიდებული ადგილი ჩანს მინდორზე. ჭურვი ჩამოაგდეს.
მძღოლი (ისედაც ძალიან სწრაფად დაჰყავს მანქანა) უფრო უმატებს სიჩქარეს, უსწრებს წინ მიმავალ “ოპელს” და ლამის ეჯახება ცისფერ “ვოლვოს”, რომელიც “ოპელის” წინ მიდიოდა.
ვასიკო მარჯვნივ ატრიალებს მანქანას და მკვეთრად ამუხრუჭებს, მარშუტკა ტროტუარიდან გადადის და მარჯვენა ნახევრით გადაღმა თხრილში დგება, მარცხენა კი თითქმის ჰაერში აქვს. მძღოლი სასწრფოდ ასწორებს და აჩერებს მანქანას.
“შე სამიწე, ბომბს გადავრჩით და შენ უნდა მოგვკლა? სახლში მაინც ჩაგვიყვანე ცოცხლები ” – ყვირის მარშუტკაში მყოფი ერთადერთი ქალი. ნუ, ჩემს გარდა). ის ჩემს სოფლამდე ცხოვრობს და თბილისში მოტეხილი ფეხის სამკურნალოდ იყო ჩამოსული

ბოლოსდაბოლოს ჩავდივართ ლიჩში. სოფელში დამხვედრები მძღოლს შემდეგ რეისზე ეკითხებიან – “არ ვიცი, ხვალ ომში მივდივარ, დავხოცავ რუსებს და ჩამოვალ” – იცინის ვასიკო.
მერე კი.. 21დღე სრულ  იზოლაციაში, შიშში , ღამე გათიშული სინათლე – დაბომბვისას რომ არ დაგვინახონ.
მეზობელ სოფელში (6კმ-ში) გადასვლა – პურის თუ ერთი კგ შაქრის საყიდლად. სოფლის ჭორები – აგერ მოსულა ჯარი, ტყეში გავიქცეთ.. თბილისიდან ზარები – ვაიმე, მაქეთ მოდის ჯარი, ვაიმე, თბილისში შემოდიან რუსები.
ჩემი ბიძაშვილის მუდმივი წუწუნი და ზარები დედამისთან – როგორც გინდა წამიყვანე, მე აქ მოვკვდები. ჩვენი ჩხუბი მასთან – არა პანიკას.. ტყიდან შეშის მოტანა, საჭმლის დამთავრებისას ბალახეულზე (დანდურზე) გადასვლა. თბილისიდან მოსული ახალი ინფოს მერე სოფელში “თეფშიანი” ტელევიზორის ძიება, ზოგჯერ უიმედობა – ვაი, თუ, სულ აქ ჩავრჩეთ.. რუსებისთვის კაი გინება.. და მაინც იმედი – რომ მალე დამთავრდება ის საშინელება , რასაც ომი ჰქვია.
ახლა მესმის, იმ ტრადიციულ ქართულ სუფრებზეც კი (რომლებიც ასე არ მეხატება გულზე), რატომ ამბობენ პირველს – მშვიდობის სადღეგრძელოს.